Μια καρδιά τον χειμώνα – Un Coeur en Hiver (1992)

“…Ο έρωτας είναι ένα χτυπητό παράδειγμα για το πόσο μικρή σημασία έχει για μας η πραγματικότητα…”
Άνθρωποι που είναι αδύνατον να αγαπήσουν, κλεισμένοι μέσα στο δικό τους οχυρό και άνθρωποι που πεθαίνουν από έρωτα και ζουν τα πάθη τους μέχρι το τέλος.
Αυτό είναι το θέμα που πραγματεύεται ο μεγάλος σκηνοθέτης Claude Sautet σε αυτήν την τεράστια δημιουργία του.
Ο Stephane ( Daniel Auteuil) και ο Maxime ( André Dussollier) είναι ιδιοκτήτες μιας πολύ γνωστής επιχείρησης επισκευής και δημιουργίας βιολιών.
Όταν ο Maxime ερωτεύεται τη βιρτουόζο του βιολιού Camille (Emmanuelle Béart), ο Stephane αρχίζει να ενδιαφέρεται με τον δικό του τρόπο για την Camille.
Η Camille νιώθει σταδιακά να έλκεται από τον Stephane, αλλά μπερδεύεται και εκνευρίζεται από τη φαινομενική ψυχρότητα και απάθειά του.
Τελικά η Camille θα κάνει το πρώτο βήμα και θα εξομολογηθεί τον έρωτά της στον Stephane.
Αυτός όμως θα τον αποκρούσει, προβάλλοντας έναν απίστευτο κυνισμό και απαξιώνοντας την ουσία του έρωτα.
Η Camille θα καταρρεύσει, όμως ακόμα και στην κατάρρευσή της μένει σταθερή σε αυτά που νιώθει για τον Stephane.
Σε μια συνάντησή τους σε ένα καφέ, η Camille θα ξεσπάσει για τελευταία φορά, δεν μπορεί να δεχτεί την απόρριψη, δεν πιστεύει ότι ο Stephane δεν ένιωσε το ίδιο για εκείνη!
Θα επιμείνει ως το τέλος. Θα τον ρωτήσει
– Όλα αυτά που είπαμε ο ένας στον άλλον;
– Μα δεν είπαμε τίποτε!
“…Ο έρωτας είναι ένα χτυπητό παράδειγμα για το πόσο μικρή σημασία έχει για μας η πραγματικότητα…” (Μαρσέλ Προυστ)
Η σκηνή τελειώνει με την Camille να ξεσπά μπροστά σε όλους αδιαφορώντας εντελώς για το πως θα την σχολιάσουν.
Ο χρόνος που θα περάσει μετά το επεισόδιο του καφέ, θα φέρει και μια πολύ ενδιαφέρουσα ανατροπή.
Ο Stephane θα συνειδητοποιήσει ότι είναι ερωτευμένος με την Camille και θα γυρίσει να την διεκδικήσει.
Εκείνη όμως είναι και πάλι με τον Maxime και θα τον απορρίψει εκείνη αυτή τη φορά!
“…Ο έρωτας είναι η χώρα, το βασίλειο της απόλυτης βεβαιότητας! Η σχετικότητα και η αμφισημία δεν έχουν καμία θέση στο βασίλειο αυτό.
Στον έρωτα αυτό το βασίλειο της βεβαιότητας οφείλουν να το κατοικήσουν και οι δύο εραστές ταυτόχρονα, αλλιώς είναι καταδικασμένοι να το χάσουν για πάντα….”
Στην τελική σκηνή της ταινίας ο Stephane θα συναντήσει στο ίδιο καφέ την Camille, λίγο πριν εκείνη αναχωρήσει για συναυλίες μαζί με τον Maxime.
Έχουν έναν σύντομο διάλογο ανάμεσά τους και εκείνη του δίνει φεύγοντας ένα τρυφερό φιλί.
Στην τελική σκηνή της ταινίας, ο Stephane την παρακολουθεί να μπαίνει στο αυτοκίνητο του Maxime.
Μέσα από το τζάμι του αυτοκινήτου εκείνη, με το βλέμμα της, θα τον αναζητήσει μια τελευταία φορά.
Εκείνος, όμως, έχει μείνει καρφωμένος στην καρέκλα του και ανακατεύει με χαμένο βλέμμα ένα φλιτζάνι καφέ…
Την ταινία την είδα τυχαία, πρώτη φορά στο θερινό σινεμά Αελλώ, στην Πάτρα, πριν περίπου 20 χρόνια.
Εγώ πρόσφατα χωρισμένος, πέρναγα μεγάλη ερωτική απογοήτευση και προσπαθούσα να ψηλαφίσω από την νεαρή τότε ηλικία που βρισκόμουν, αυτό το μυστήριο του έρωτα, που αναπάντεχα είχε αποκτήσει μεγάλη αξία για μένα.
Σε αυτήν την συναισθηματική κατάσταση ήταν και η πρώτη φορά που είδα την Emmanouelle Beart στην μεγάλη οθόνη και φυσικά την ερωτεύτηκα.
***Emmanouelle Beart
Γεννήθηκε στις 14 Αυγούστου του 1963 κοντά στο Σεν Τροπέ της Γαλλίας. Ο μπαμπάς της ήταν Γάλλος με Λιβανέζικη καταγωγή και η μητέρα της μισή Ελληνίδα και μισή Ιταλίδα.
Υπήρξε ηθοποιός από τα οκτώ της χρόνια, μιας και κάνει το ντεμπούτο της το 1971 στην ταινία La course du lièvre à travers les champs (And Hope to Die).
To 1984 θα παίξει πρωταγωνιστικό ρόλο στην ταινία Un amour interdit και θα πάρει την πρώτη υποψηφιότητα για το Βραβείο Σεζάρ της πιο ελπιδοφόρου νέας ηθοποιού. Την ίδια χρονιά θα γνωρίσει και τον ηθοποιό Daniel Auteuil, θα ερωτευτούν, θα παντρευτούν και μαζί θα περάσουν μια δεκαετία.
Το 1987 θα παίξουν μαζί στην ταινία “Manon des Sources”, που γίνεται παγκόσμια επιτυχία, εκτοξεύει την καριέρα και των δύο και χαρίζει το βραβείο Σεζάρ β΄ γυναικείου ρόλου στην Emmanouelle Beart και καλύτερου α΄ ανδρικού στον Daniel Auteuil.
Θα ακολουθήσει μια δεκαετία γεμάτη μεγάλες ταινίες και άλλες 5 υποψηφιότητες για το βραβείο Σεζάρ (1990, 1992, 1993, 1996 και 2001).
Το 1992 θα βρεθούν και πάλι να πρωταγωνιστούν στο “Μια καρδιά τον χειμώνα” (Un Coeur en Hiver) και το 1995 για τελευταία φορά μαζί στο “Une femme française”.
Την ίδια χρονιά θα συναντηθεί και πάλι με τον Claude Sautet, στην τελευταία ταινία του “Nelly & Monsieur Arnaud”.
Η Emmanuelle Béart για τις ανάγκες τις ταινίας “Μια καρδιά τον χειμώνα” μάθαινε βιολί για παραπάνω από έναν χρόνο!
Η αλήθεια είναι ότι δεν θα είχα ψάξει ούτε τον γαλλικό κινηματογράφο ούτε και τη γαλλική λογοτεχνία τόσο πολύ, αν δεν είχα αναπτύξει αυτό το πάθος για την Beart.
Κάθε τι γαλλικό που ανακάλυπτα, μου έδινε την αίσθηση ότι σαν αόρατο νήμα με έδενε με εκείνη!
Για πολλά χρόνια ήταν μια θεότητα για μένα, ακόμα και το πρώτο website που κατασκεύασα το 1996 ήταν για εκείνη.
Σε μια εποχή χωρίς ίντερνετ και σε μια πόλη που δεν αγαπούσε και ιδιαίτερα τον γαλλικό κινηματογράφο, κάθε πληροφορία, φωτογραφία ή είδηση για εκείνη ήταν κάτι απίστευτα πολύτιμο για μένα.
Το να βρίσκω μια φωτογραφία της, με ένα μικρό κείμενο στο περιοδικό Σινεμά, με γέμιζε με μια πληρότητα και μια ευφορία που δεν μπορεί εύκολα να γίνει κατανοητή, σε αυτούς που έχουν ζήσει μόνο στην εποχή που όλες οι πληροφορίες και τα δεδομένα είναι τόσο εύκολα προσβάσιμα.
Θα κλείσω το κείμενο μου γυρίζοντας μια τελευταία φορά στην ταινία “Μια καρδιά τον χειμώνα”, φτάνω και πάλι στην τελική σκηνή που πρέπει να έχω δει πάνω από 10 φορές…
Εκείνη μέσα από το τζάμι του αυτοκινήτου, με το βλέμμα της, θα τον αναζητήσει μια τελευταία φορά.
Όσες φορές και να την δω πάλι την σκηνή, μάταια θα περιμένω να πηδήξει από το αυτοκίνητο και να γυρίσει σε εκείνο το καφέ.
Όχι σε αυτήν την ταινία δεν θριαμβεύει ο έρωτας, μόνο το ανεκπλήρωτό του…