Η αιώνια λιακάδα ενός καθαρού μυαλού.
Μια ταινία, ένα ποίημα και μια αληθινή ιστορία.
“…Όποιος δεν θυμάται το παρελθόν του, είναι καταδικασμένος να το ξαναζήσει…”
Θα ξαναζούσες μια σχέση που έχει αποτύχει αν δεν είχες μνήμες για αυτήν;
Η ταινία “Η αιώνια λιακάδα ενός καθαρού μυαλού” δίνει μια απάντηση στο παραπάνω ερώτημα, επιχειρώντας παράλληλα να εξερευνήσει τη φύση της μνήμης και του έρωτα.
-Δεν μπορώ να βρω κάτι που να μην μου αρέσει σε σένα.
-Ναι, αλλά θα βρεις.
Ο Joel (Jim Carrey) και η Clementine (Kate Winslet) γνωρίζονται σε ένα τραίνο και θα ερωτευτούν αφού περάσουν μια ασυνήθιστη μέρα μαζί.
Όμως σύντομα ανακαλύπτουν ότι στο παρελθόν έχουν υπάρξει πρώην εραστές, που τώρα είναι χωρισμένοι, αφού ήταν δύο χρόνια μαζί.
Μετά από έναν άσχημο τσακωμό, η Clementine πήγε σε μια ειδική κλινική και έσβησε όλες τις αναμνήσεις με τον Joel. Όταν ο Joel το ανακάλυψε, αποφάσισε να κάνει και αυτός το ίδιο.
Μετά από ένα περίεργο παιχνίδι της τύχης οι δυο εραστές λαμβάνουν τα αρχεία της κλινικής, λίγο διάστημα μετά αφού είχαν διαγράψει τις αναμνήσεις τους.
Ακούγοντας τα αρχεία συνειδητοποιούν πόσο τους είχε αλλοτριώσει η σχέση τους. Στην αρχή αιφνιδιάζονται και δεν ξέρουν πως να το διαχειριστούν. Η επανάληψη της ίδιας σχέσης φαντάζει πια σαν ένα νομοτελειακό λάθος..
Όμως λίγο πριν τον εγκαταλείψει και πάλι η Clementine, ο Joel θα προσπαθήσει να την πείσει να προσπαθήσουν ξανά.
Η Clementine φοβάται ότι θα έχουν την ίδια κατάληξη.
Ο Joel, αφού δέχεται ότι κάτι τέτοιο είναι μάλλον αναπόφευκτο, επιμένει να την κερδίσει και πάλι!
Η ταινία τελειώνει με το ζευγάρι τελικά να αποφασίζει να είναι και πάλι μαζί.
Η ταινία κυκλοφόρησε το 2004 και έλαβε πολύ καλές κριτικές, με αρκετούς να τη θεωρούν ως μία από τις καλύτερες ταινίες της δεκαετίας. Αποδείχτηκε μεγάλη εισπρακτική επιτυχία και βραβεύτηκε με Όσκαρ Πρωτότυπου Σεναρίου.
Ο τίτλος της ταινίας “Eternal Sunshine of the Spotless Mind“ προέρχεται από το ποίημα του Alexander Pope “Eloisa to Abelard”.
Το ποίημα αναφέρεται σε μία τραγική ιστορία αγάπης, όπου η ηρωίδα βρίσκει παρηγοριά μόνο όταν καταφέρνει να ξεχάσει τον αγαπημένο της.
“…How happy is the blameless vestal’s lot!
The world forgetting, by the world forgot.
Eternal Sunshine of the Spotless Mind!
Each pray’r accepted, and each wish resign’d;…”
“…Πόσο χαρούμενο είναι το πεπρωμένο των άμεμπτων αγνών!
Τον κόσμο ξεχνώντας, ξεχασμένοι από τον κόσμο.
Αιώνια λιακάδα του καθαρού μυαλού!
Κάθε προσευχή δεκτή, και κάθε ευχή συμφιλιωμένη…”
Το παραπάνω απόσπασμα από το ποίημα του Pope το απαγγέλλει στην ταινία η Mary (Kirsten Dunst), μια βοηθός της κλινικής κατά τη διάρκεια της διαγραφής της μνήμης του Joel.
Το παραπάνω απόσπασμα από το ποίημα του Pope το απαγγέλλει στην ταινία η Mary (Kirsten Dunst), μια βοηθός της κλινικής κατά τη διάρκεια της διαγραφής της μνήμης του Joel.
Το ποίημα του Alexander Pope, που δημοσιεύτηκε το 1717, είναι εμπνευσμένο από την τραγική ιστορία του Αβελάρδου και της Ελοΐζας.
Ο Πέτρος Αβελάρδος υπήρξε Γάλλος κληρικός, φιλόσοφος και θεολόγος του Μεσαίωνα.
Η λαμπρή πορεία του Αβελάρδου άλλαξε, όταν ο Φουλμπέρ (κληρικός και ο ίδιος) εμπιστεύεται την πνευματική καλλιέργεια της ανιψιάς του Ελοΐζας στον Αβελάρδο και τον προσλαμβάνει εσωτερικό δάσκαλό της.
Η πνευματική επαφή μεταξύ δασκάλου και μαθήτριας δεν άργησε να εξελιχθεί σε έναν μεγάλο έρωτα.
Σχετικά Κείμενα
Ο έρωτας…όπως τον περιγράφει ο ίδιος ο Αβελάρδος:
“…Ενωθήκαμε κάτω από την ίδια στέγη… Με την πρόφαση πως μελετούμε περνούσαμε ώρες ολόκληρες μέσα στη γλύκα του έρωτα… Τα φιλιά μας ήσαν περισσότερα από τα λόγια μας… Τα χέρια μου πιο πολύ ζητούσαν την αγκαλιά της παρά τα βιβλία… Ο έρως γέμιζε τα βλέμματά μας…”
Σύντομα η Ελοΐζα μένει έγκυος και ξεκινάει ένας Γολγοθάς για τους δυο εραστές.
Αφού γεννάει στα κρυφά η Ελοΐζα, ο Αβελάρδος θα θελήσει να νομιμοποιήσει τη σχέση τους.
Η Ελοΐζα είναι αρνητική σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο.
Μ’ ένα γράμμα της τον συμβουλεύει να εγκαταλείψει την ιδέα του γάμου, για να μην χαλάσει η πνευματική σταδιοδρομία του:
“…Δεν θα μπορέσεις να φροντίζεις και τη σύζυγο και τη φιλοσοφία. Τι αρμονία μπορεί να υπάρχει μεταξύ μαθητών και παραμάνας, βιβλιοθήκης και κούνιας, πένας και διάστρας; Έχεις ανάγκη να συγκεντρωθείς στους φιλοσοφικούς σου στοχασμούς. Θα μπορέσεις να ανεχτείς τα κλάματα του μωρού, τα νανουρίσματα της τροφού, τον συνεχή θόρυβο επισκεπτών; Πώς θα αντέξεις τις βρωμιές που κάνουν διαρκώς τα μικρά παιδιά;
Οι πλούσιοι μπορούν γιατί έχουν ένα παλάτι ή ένα μεγάλο σπίτι που τους επιτρέπει να απομονωθούν, τα πλούτη τους επαρκούν για όλα τα έξοδα και δεν χρειάζεται να σταυρώνονται καθημερινά για τις υλικές ανάγκες. Οι διανοούμενοι δεν βρίσκονται στην ίδια θέση και όσοι ασχολούνται με χρήματα και υλικές ανάγκες δεν μπορούν να αφοσιωθούν στο έργο του θεολόγου ή του φιλοσόφου…”
Ο Αβελάρδος αρνείται να δεχτεί τη θυσία της Ελοΐζας και επιμένει να παντρευτούν. Εκείνη υποκύπτει τελικά και ενημερώνει τον θείο της.
Ο Φουλμπέρ, παρ’ όλο που θα παρευρεθεί στην τελετή του μυστικού γάμου, δεν εννοεί να συγχωρήσει τον Αβελάρδο και θα προσλάβει μπράβους να αφαιρέσουν κάθε ίχνος ανδρισμού από τον Αβελάρδο ευνουχίζοντάς τον!
Οι μπράβοι θα τον διασύρουν ακρωτηριασμένο μπροστά σε κόσμο που είχε μαζευτεί και στη συνέχεια θα τον αναγκάσουν να αποσυρθεί ντροπιασμένος σε ένα μοναστήρι.
Εκεί απομονωμένος, ώσπου να πεθάνει μερικά χρόνια μετά, θα ξεκινήσει μια σπαρακτική ερωτική αλληλογραφία με την γυναίκα του Ελοΐζα.
Η Ελοΐζα, που έζησε αρκετά χρόνια μετά τον θάνατο του συζύγου της, δεν κατάφερε ποτέ να ξεπεράσει τον έρωτα που ένιωσε για τον Αβελάρδο!
Δεν ξέχασε ποτέ!
Η τελευταία της επιθυμία ήταν να ταφεί δίπλα στον άνδρα της που τόσο λάτρεψε.
Ο Αβελάρδος και η Ελοΐζα μοιράζονται πια τον ίδιο τάφο στο κοιμητήριο Pere Lachaise στο Παρίσι.
Οι δύο εραστές πλήρωσαν ακριβά το τίμημα ενός απαγορευμένου έρωτα.
Έναν έρωτα που δεν χώρεσε στον καιρό του και δεν άντεξε η κοινωνία.
Εσύ;
“…Ως που θα έφτανες για να σώσεις τον έρωτα της ζωής σου;…”
Eloisa to Abelard