“…Για την παραδειγματική τιμωρία του “κατηγορούμενου” που είναι ένοχος, μόνο και μόνο επειδή κατηγορείται στήνουμε ψηφιακές γιορτές….”

Διώξεις σκληρές και βάναυσες, αν κάνουμε μια αναδρομή στην ιστορία, θα βρούμε πολλές.

Χώρες εναντίον άλλων χωρών, θρησκείες εναντίων άλλων θρησκειών, κοινωνικές ομάδες εναντίων άλλων κοινωνικών ομάδων έχουν συγκρουστεί πάρα πολλές φορές και με τρόπους που δεν μας κάνουν και πολύ υπερήφανους σαν ανθρώπινο γένος.

Αυτό που κάνει κάπως πιο ξεχωριστό στις διώξεις των Ρωμαίων έναντι των Χριστιανών (που τελικά επικράτησαν και έκαναν ίσως και μεγαλύτερες φρικαλεότητες μετά) είναι το στοιχείο της ψυχαγωγίας που πρόσθεσαν οι Ρωμαίοι.

Η αρένα δεν ήταν απλά ένας τόπος τιμωρίας του χριστιανού, αλλά και ένα μέρος όπου ο όχλος μπορούσε να ψυχαγωγηθεί και να εκτονωθεί αποφασίζοντας κυριολεκτικά για ζήτημα ζωής και θανάτου.

Όποιος έχει βρεθεί σε γήπεδο γνωρίζει ότι η μαζική προσέλευση οπαδών της ίδιας ομάδας δίνει μια αίσθηση ανωτερότητας σε αυτούς και η ένωση με τη μάζα μια ευφορία και μια δύναμη την οποία στην Ρωμαϊκή εποχή χρησιμοποιούσαν για να σκοτώνουν χριστιανούς.

Ας κρατήσουμε αυτήν την όχι και τόσο κολακευτική για το ανθρώπινο είδος περίοδο της ιστορίας και ας πάμε λίγο πιο μπροστά στο χρόνο και στον μεγαλύτερο ίσως μυθιστοριογράφο του 20ου αιώνα, τον Κάφκα.

Έχω γράψει πάλι για τις πολλαπλές ερμηνείες που έχουν αποδοθεί στο τεράστιο μυθιστόρημά του “Η δίκη”.

Σε πάρα πολλά κείμενα από πάρα πολλούς αναλυτές συναντάμε διάφορες εκδοχές αυτού του βιβλίου.

Η μαρξιστική εκδοχή της Δίκης.

Η “θρησκευτική” εκδοχή.

Η ανάλυση της σχέσης του με τον Πατέρα του.

Η προφητεία της κοινωνίας της γραφειοκρατίας και της αλλοτρίωσης.

Και η λίστα με τις αναλύσεις μοιάζει σχεδόν ατελείωτη.

Σε αυτό το κείμενο που διαβάζεις θέλω να σταθώ σε μια τεράστια αλήθεια που μας κληρονόμησε ο Κάφκα με την “Δίκη”

Αρκεί να κατηγορηθείς για κάτι και από όλους σχεδόν θεωρείσαι ήδη ένοχος! Είναι κομμάτι της ανθρώπινης φύσης μας να πιστεύουμε σχεδόν πάντα την αρνητική εκδοχή έναντι της θετικής.

Το συγκλονιστικό στο έργο του Κάφκα είναι ότι αυτές οι κατηγορίες ανεξάρτητα της αλήθειας που περιέχουν από την στιγμή που γίνονται κοινωνικά αποδεκτές αρχίζουν να στοιχειώνουν τον κατηγορούμενο που ακόμα και όταν είναι αθώος μπορεί να περάσει ώρες, μέρες, χρόνια και να αναρωτιέται, που μπορεί να υπήρξε ένοχος.

Μια ενοχή δηλαδή, που ξεκινά από την δημοσίευσή της, γίνεται πιστευτή από την κοινωνία και τελικά αρχίζει να την πιστεύει και ο ίδιος ο κατηγορούμενος…

Ας έρθουμε στο σήμερα.

Εδώ και λίγα χρόνια αποκτήσαμε όλοι και ψηφιακή εκδοχή. Μια δικιά μας εκδοχή μέσα στον ψηφιακό κόσμο.

Στην Ελλάδα η συντριπτική πλειοψηφία των χρηστών έχει επιλέξει ως ψηφιακή προβολή το Facebook και το Twitter.

Τα χρόνια της αθωότητας του ψηφιακού αυτού κόσμου έχουν περάσει εδώ και αρκετά χρόνια, αν ποτέ υπήρξαν τέτοια…

Υπάρχουν “στρατοί” ψηφιακών χρηστών που μπορεί να αγοράσει ο καθένας είτε για να υποστηρίξει κάτι, είτε ακόμα και για να κατηγορήσει, υποβαθμίσει και σπιλώσει κάτι.

Το προφανές και αναμενόμενο είναι αυτοί οι “στρατοί” να χρησιμοποιούνται σε πολιτικές εκστρατείες αλλά και σε μεγάλες πολυεθνικές εταιρίες.

Ο στόχος τους απλός. Η χειραγώγηση της κοινής γνώμης.

Οι πολύ οργανωμένες εταιρίες που πουλάνε τέτοιες υπηρεσίες διαθέτουν στην κατοχή τους χιλιάδες ψηφιακά προφίλ οργανωμένα, με χιλιάδες φίλους, που κανένας δεν έχει επιλεγεί τυχαία, σαν φίλος σε αυτά.

Αν στόχος είναι πχ ένας αριστερός πολιτικός θα χρησιμοποιηθούν ίσως (αναφέρω ενδεικτικά κάποιες δυνατότητες):

Τα προφίλ που έχουν συλλέξει με φίλους συντηρητικούς,

τα προφίλ που έχουν συλλέξει με φίλους μεγάλης ηλικίας,

τα προφίλ που έχουν συλλέξει με φίλους κοντά στη θρησκεία.

Η μέθοδος και αυτή απλή.

Από τα προφίλ που έχουν αυτούς τους φίλους ξεκινάνε δημοσιεύσεις που έχουν σαν πηγή συνήθως κάποιο συνεργαζόμενο site και με ευφάνταστους και φανταχτερούς τίτλους (πχ Δείτε το πριν το κατεβάσουν!) προτρέπουν είτε άμεσα είτε έμμεσα στην κοινοποίηση της συγκεκριμένης είδησης ώστε να επιτευχθεί η επιθυμητή διασπορά!

Έχω δει πολλές τέτοιες εκστρατείες στα Social Media, μερικές από αυτές υπερβολικά “χοντροκομμένες” και εξωφρενικά απλοϊκές, σχεδόν όμως όλες επιτυχημένες!

Ο βαθμός επιτυχίας μόνο διαφέρει.

Φτάνουμε στο τέλος.

Ας εστιάσουμε στον απλό χρήστη.

Στις περισσότερες περιπτώσεις θα κοινοποιήσει με ακόμα μεγαλύτερη καυστικότητα και ενέργεια το κείμενο που δεν θα εξετάσει και πολύ αν είναι αληθινό ή όχι.

Αλλά δεν είναι ούτε αυτό που με ανησυχεί.

Αν αρκεί να κατηγορήσουμε κάποιον και είναι ήδη ένοχος, αυτό λογικά για τις “αντίπαλες ομάδες” γίνεται με ακόμα μεγαλύτερη χαρά και ενέργεια.

Τις περισσότερες φορές τα ψηφιακά μας προφίλ φέρονται σαν να βρίσκονται σε μια “ψηφιακή αρένα”.

Αρκεί η δημοσίευση οποιασδήποτε είδησης που αντιτίθεται στις αρχές και στα πιστεύω μας και είμαστε έτοιμοι να ρίξουμε τον κατηγορούμενο με μια απίστευτη ευχαρίστηση στα “λιοντάρια”, όπως ακριβώς οι Ρωμαίοι 2000 και κάτι χρόνια πριν.

Και είναι ακριβώς αυτό το στοιχείο της ψυχαγωγίας που πρόσθεσαν οι Ρωμαίοι στην αρένα που έχει επανέλθει σήμερα.

Για την παραδειγματική τιμωρία του “κατηγορούμενου” που είναι ένοχος, μόνο και μόνο επειδή κατηγορείται στήνουμε ψηφιακές γιορτές.

Ο όχλος είναι και πάλι αυτός που αποφασίζει για ζητήματα ζωής και θανάτου και όπως και στην Ρωμαϊκή εποχή σχεδόν πάντα επιλέγει τον θάνατο…

Και όπως μας έχει διδάξει τόσο καθαρά ο Πόντιος Πιλάτος, όσο ισχυρός και να είσαι δεν θες να βάλεις ενάντια σε έναν εξαγριωμένο όχλο. (Και αυτή “η δίκη” είχε κριθεί από την στιγμή που απαγγέλθηκε κατηγορία.)

Θέλω να ελπίζω πως όταν περάσουμε ως χρήστες το πρώτο “παιδικό στάδιο” επαφής με τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, θα αλλάξει και ο τρόπος που αντιμετωπίζουμε τέτοιες καταστάσεις.

Οπότε ας κλείσω με ένα αισιόδοξο λατινικό ρητό:

Dum spiro spero (όσο αναπνέω ελπίζω)