Ο Milan Kundera, η Άνοιξη της Πράγας, το χαμένο debate, η απάρνηση της Τσεχίας, το πρόβλημα της γλώσσας και η ιστορία μιας κατάδοσης και προδοσίας.

Η ιστορία αυτή έχει σαν αφετηρία ένα από τα πιο σημαντικά ιστορικά γεγονότα του 20ού αιώνα, την περίφημη Άνοιξη της Πράγας.

Βρισκόμαστε το 1969, λίγο μετά την ρωσική εισβολή στην Πράγα.

Ο Milan Kundera, μέλος τότε της Κομμουνιστικής Παράταξης, θα δημοσιεύσει ένα άρθρο, στο οποίο θα κάνει μια προσπάθεια να αναδείξει τις ευκαιρίες που έχουν παρουσιαστεί από τη νέα κατάσταση που έχει διαμορφωθεί στη χώρα του.

Θα ακολουθήσει μια άμεση απάντηση από τον Τσέχο διανοούμενο Vaclav Havel, στην οποία ειρωνεύεται τον Milan Kundera και στο οποίο αμφισβητεί τις θέσεις, αλλά και τα κίνητρα του συγγραφέα.

Η συνέχεια θα είναι μια σειρά από δημοσιεύσεις και από τις δυο πλευρές και μια μεγάλη κόντρα που άνοιξε τότε και δεν έκλεισε ποτέ!

Χαμένος του άτυπου αυτού debate θα αποδειχτεί τελικά ο Milan Kundera και η φράση του “…Κανένας δεν φυλακίζεται, ακόμα, για τις απόψεις του…” θα τον ακολουθεί στην Τσεχία αρνητικά για πολλά χρόνια!

Μερικά χρόνια μετά, ο Milan Kundera θα αποβληθεί τελικά και αυτός από το Κομμουνιστικό Κόμμα και το 1975 θα εγκαταλείψει την Τσεχία και θα εγκατασταθεί στη Γαλλία, όπου πολιτογραφήθηκε και σαν Γάλλος πολίτης το 1981.

Θα ακολουθήσει η πιο δημιουργική περίοδος της ζωής του.

Το 1984 εκδίδεται “Η Αβάσταχτη Ελαφρότητα του Είναι” και το 1990 η “Αθανασία”, δύο τεράστια μυθιστορήματα, που δίκαια συνέβαλαν στο να θεωρηθεί ο Milan Kundera ένας σύγχρονος μύθος της διανόησης και του πνεύματος σε ολόκληρο τον κόσμο.

Η “Αθανασία” γίνεται και το τελευταίο βιβλίο που θα εκδώσει ο Kundera στα Τσέχικα. Μετά την “Αθανασία” εγκαταλείπει την τσέχικη γλώσσα και γράφει απευθείας στα γαλλικά.

Την ίδια περίοδο ο Vaclav Havel, που ποτέ δεν εγκατέλειψε την χώρα του και υπέστη διωγμούς και φυλακίσεις για τις απόψεις του, θα γίνει τελικά το 1989 ο τελευταίος Πρόεδρος της Τσεχοσλοβακίας και λίγο μετά το 1993 ο πρώτος Πρόεδρος της Τσεχίας.

Ο Vaclav Havel, ως Πρόεδρος, θα καλέσει τους εξόριστους συμπατριώτες του να γυρίσουν πίσω και να ανοικοδομήσουν μαζί τη νέα Τσεχία.

Πράγματι θα τον ακολουθήσουν εκατοντάδες Τσέχοι, ο Milan Kundera όμως δεν θα είναι ένας από αυτούς.

Ήδη από το 1981 είναι Γάλλος πολίτης και θα προτιμήσει να μείνει στη νέα πατρίδα του, θα αργήσει μέχρι και απλά να επισκεφτεί την Τσεχία…

Η επόμενη δεκαετία θα βρει το νέο κράτος της Τσεχίας με Πρόεδρο τον Vaclav Havel ως και το 2003.

Κατά τη διάρκεια αυτής της δεκαετίας η Τσεχία δυτικοποιείται, αλλά θα καταφέρει να κρατήσει και μια κουλτούρα που δεν συναντάς εύκολα σε άλλες χώρες. Επίσης, ο Franz Kafka μετατρέπεται σε προστάτη άγιο της Πράγας!

Η ίδια δεκαετία θα βρει τον Milan Kundera να γνωρίζει αναγνώριση και αποδοχή σε κάθε γωνιά του πλανήτη!

Σε κάθε είπα; Ας μου συγχωρεθεί αυτή η υπερβολή! Δεν ήταν σε κάθε γωνιά!

Η Τσεχία φαίνεται να αγνοεί τον σημαντικότερο εν ζωή συγγραφέα!

Οι Τσέχοι επηρεασμένοι από τις απόψεις που εκδήλωσε στο “debate”, την μετέπειτα φυγή του, την άρνησή του να γυρίσει στην πατρίδα του και την εγκατάλειψη της Τσέχικης Γλώσσας (Δεν έκανες και λίγα Milan!) αρνούνται να αποδεχτούν τη σημαντικότητα του έργου του!

Ένα απίστευτα σημαντικό παγκόσμιο έργο!

Κανένας προφήτης στον τόπο του.

Μια μεγάλη παραδοξότητα μόλις έχει γεννηθεί.

Ο Milan Kundera θα γνωρίσει (δίκαια) παγκόσμια αποδοχή για τα δυο τεράστια μυθιστορήματα, που έγραψε στα Τσέχικα.

Όλα τα μυθιστορήματα που θα γράψει μετά στη Γαλλική γλώσσα, δεν θα φτάσουν ποτέ το επίπεδο της Αβάσταχτης Ελαφρότητα του Είναι και της Αθανασίας.

Όλος ο κόσμος (πλην της Τσεχίας) θα αποδεχτεί τη διάνοια και σκέψη του!

Στην Τσεχία όμως, στην χώρα του Kafka, του Havel, στη χώρα που η κουλτούρα θεωρείται το πιο σημαντικό εφόδιο, ο Milan Kundera αγνοείται…

Η συνέχεια δυστυχώς θα είναι ακόμα πιο σκληρή…όχι αυτή η ιστορία δεν έχει happy end…

Τον Οκτώβριο του 2008 δημοσιεύτηκε έρευνα που βασίστηκε σε αστυνομικό αρχείο του 1950, η οποία φέρει τον Milan Kundera να έχει καταδώσει στην αστυνομία ως κατάσκοπο της Δύσης έναν νεαρό πιλότο, τον Μίροσλαβ Ντβοράτσεκ.

Ο Μίροσλαβ Ντβοράτσεκ συνελήφθη και καταδικάστηκε σε 22 χρόνια φυλάκισης. Τελικά εξέτισε 14 χρόνια καταναγκαστικής εργασίας σε κομουνιστικό στρατόπεδο και σε ορυχείο ουρανίου έως και την αποφυλάκισή του.

Ο Κούντερα αρνήθηκε την κατηγορία της κατάδοσης.

Σε ένα κείμενο που έγραψε θα κάνει λόγο για:

“Την δολοφονία ενός συγγραφέα”

Στις 3 Νοεμβρίου του 2008, έντεκα παγκοσμίου φήμης συγγραφείς ανακοίνωσαν τη στήριξή τους στον Milan Kundera.

Ανάμεσα στους μυθιστοριογράφους που τον υποστήριξαν ήταν οι Σαλμάν Ρασντί, Φίλιπ Ροθ, Κάρλος Φουέντες και ο Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες.

Το συγκεκριμένο περιστατικό θα βάλει και οριστική ταφόπλακα στη σχέση του μεγάλου αυτού Τσέχου συγγραφέα με την πατρίδα του.

Εκεί που ο υπόλοιπος πλανήτης “βλέπει” τον σημαντικότερο μυθιστοριογράφο της εποχής μας, οι Τσέχοι “βλέπουν” έναν προδότη της πατρίδας και έναν αδίστακτο καταδότη.

Από την πλευρά του ο Milan Kundera θα δηλώσει βαθύτατα πικραμένος από τη χώρα του…

Θέλω να τελειώσω το κείμενο αυτό με μια επισήμανση:

“Το έργο και όχι η βιογραφία είναι η παρακαταθήκη ενός συγγραφέα”.

Διάβασα για πρώτη φορά Kundera, λίγο πριν τελειώσει η δεκαετία του ‘80.

Είχα αγοράσει το “Αστείο”, αφού είχα δει πρώτα την “Αβάσταχτη Ελαφρότητα του είναι” σκηνοθετημένη από τον Philip Kaufman.

Μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα θα διαβάσω όλα τα βιβλία που είχε κυκλοφορήσει ως τότε. Η “ Αβάσταχτη Ελαφρότητα του είναι” θα γίνει το αγαπημένο μου βιβλίο και θα το διαβάσω πολλές φορές μέχρι να εκδώσει την “Αθανασία”.

Η “Αθανασία” θα με επηρεάσει βαθύτατα και για πολλά χρόνια θα γίνει η “βίβλος” μου.

Ακόμα και να ήθελα να κρύψω το πόσο πολύ με έχει επηρεάσει αυτός ο μεγάλος Τσέχος συγγραφέας, θα μου ήταν μάλλον αδύνατον.

Με επηρέασε στον τρόπο που γράφω, στα λογοτεχνικά ρεύματα που αγάπησα, αλλά κυρίως στον τρόπο που σκέφτομαι.

Δεν θα μπορούσα παρά να κλείσω αυτό το κείμενο, όπως ακριβώς ξεκίνησε, δηλαδή με κάτι δικό του:

“…Το να είσαι συγγραφέας δεν σημαίνει να κηρύττεις μια αλήθεια, σημαίνει να ανακαλύπτεις μια αλήθεια…” (Milan Kundera)