Η μεταμόρφωση του Φραντς Κάφκα
“…Όταν ο Γκρέγκορ Σάμσα ξύπνησε ένα πρωινό από κακό όνειρο, βρέθηκε στο κρεβάτι του μεταμορφωμένος σε γιγάντια κατσαρίδα…”
O Γκρέγκορ Σάμσα στο μυθιστόρημα αυτό του Κάφκα, δουλεύει ως εμπορικός αντιπρόσωπος για να ξεπληρώνει τα χρέη της οικογένειας του.
Ο Γκρέγκορ δουλεύει αναγκαστικά γεμάτος ενοχές και εσωτερικές συγκρούσεις, αλλά σηκώνεται κάθε πρωί, για να πάει σε μια δουλειά που έχει αναλάβει, χωρίς να το επιθυμεί!
Ο Σάμσα, είναι αναμφισβήτητα ευγενικός, με αγάπη για την οικογένεια του και γι’ αυτό σηκώνει και το συγκεκριμένο βάρος, χωρίς ποτέ να κατηγορήσει κάποιο άλλο μέλος της οικογένειας του, είτε για λάθος χειρισμούς, είτε για τεμπελιά.
Την “μεταμόρφωσή” του αυτή, τα τρία μέλη της οικογένειάς του θα την διαχειριστούν πολύ διαφορετικά ο καθένας.
Η μητέρα του δεν μπορεί να τον αντικρίσει, δεν μπαίνει σχεδόν ποτέ στο δωμάτιό του και συμπεριφέρεται σαν ο γιος της να είναι αγνοούμενος.
Η αδερφή του, θα αναλάβει να διασφαλίσει τα στοιχειώδη της επιβίωσης του, χωρίς όμως να προσπαθήσει να έρθει σε πραγματική επαφή με τον “μεταμορφωμένο” Γκρέγκορ Σάμσα.
Ο πατέρας θα αντιμετωπίσει σχεδόν με μίσος, κάθε προσπάθεια του Γκρέγκορ να ενσωματωθεί και πάλι με την οικογένειά του και θα καταφύγει ακόμα και στην βία ενάντια στο γιο του.
Ο Σάμσα ακόμα και σαν κατσαρίδα συνεχίζει να αγαπά την οικογένεια του και να δικαιολογεί απόλυτα την σκληρή τους συμπεριφορά.
Ενώ εκείνοι του φέρονται με μια πρωτοφανή σκληρότητα (το μόνο έγκλημα του Σάμσα σε όλο το βιβλίο είναι ότι ξύπνησε και είχε αλλάξει μορφή!) εκείνος σκέφτεται πως θα μπορούσε η αδερφή του να πάρει μαθήματα βιολιού που αγαπάει!
Στο τέλος του μυθιστορήματος ο Γκρέγκορ Σάμσα, ούτε νεκρός δεν θα αποκτήσει πάλι την θέση που είχε, ανάμεσα στην οικογένειά του.
Εκείνοι ούτε στο θάνατο, δεν θα του συγχωρέσουν την μεταμόρφωση του αυτή και θα τον αντιμετωπίσουν, ως το τέλος, σαν ενοχλητικό ξένο σώμα που ξεφορτώθηκαν με ανακούφιση.
“…Το πρώτο σημάδι ότι αρχίζεις να καταλαβαίνεις, είναι η επιθυμία να πεθάνεις…”
***Μια πραγματικά σύντομη φιλία
(Διήγημα εμπνευσμένο από την “Μεταμόρφωση”)
Σηκώθηκα από τον υπολογιστή και άνοιξα το φως της κουζίνας, εκεί την είδα να κάθεται ακίνητη στο πλαϊνό μέρους του ψυγείου.
Έφυγα και γύρισα με την καλοκαιρινή παντόφλα, σημάδεψα και με μια γρήγορη κίνηση την έλιωσα.
Πήρα το χαρτί κουζίνας, την τύλιξα μέσα και καθάρισα με άζαξ την γύρω περιοχή.
Όπως τακτοποιούσα τον “τόπο” του εγκλήματος μια τρελή σκέψη πέρασε από το μυαλό μου!
Είμαι ένας serial killer κατσαρίδων!
Σίγουρα έχω σκοτώσει πάνω από από 100 στη ζωή μου!
Καμία από αυτές, δεν μου είχε κάνει κάτι, καμία δεν είχε δείξει την παραμικρή επιθετική διάθεση απέναντί μου!
Εγώ όμως, με μοναδικό κριτήριο την αισθητική, τις είχα λιώσει όλες…
Άρχισα να αισθάνομαι τρομερές τύψεις. Προσπάθησα να καταλάβω γιατί έχω υπάρξει τόσο εχθρικός απέναντί τους.
Μπορεί στη ζωή μου, έμμεσα να έχω υπάρξει υπεύθυνος για τον θάνατο πολλών ζώων, κυρίως κοτόπουλα και γουρουνάκια έχουν καταλήξει πολλά στο στομάχι μου, αλλά τις κατσαρίδες τις καθάριζα μόνος μου, άμεσα και χωρίς κάποιο κέρδος.
Σχετικά Κείμενα
Γύρισα πίσω στον υπολογιστή μου άνοιξα το Google και να μερικά ενδιαφέροντα πράγματα που βρήκα:
– Περπατάει στον πλανήτη εδώ και 300 εκατομμύρια χρόνια, ενώ ο άνθρωπος μόλις 70.000 χρόνια
– Ακολουθούν κατά πόδας τους ανθρώπους ακόμη και στο διάστημα.
– Οι κατσαρίδες νιώθουν μοναξιά και μπορεί ακόμη και να αρρωστήσουν αν μείνουν μόνες τους για πάρα πολύ καιρό.
– Παρά τις φήμες είναι πιο καθαρές από τους ανθρώπους, ενώ συνήθως δεν είναι φορείς καμίας ασθένειας.
– Ο εγκέφαλος της κατσαρίδας έχει αντιβιωτικές ιδιότητες όντας ικανός να εξολοθρεύσει έως και το 90% των ανθεκτικών βακτηρίων.
– Ορισμένοι επιστήμονες προτείνουν να μετατραπούν οι κατσαρίδες σε ανθρώπινες χρονοκάψουλες με τη μετάφραση βιβλίων και άρθρων σε κώδικα DNA που θα είναι εμβόλιμος στο γενετικό κώδικα των κατσαρίδων ώστε να εκτραφεί ένα γένος κατσαρίδων που θα φέρει τα αρχεία των ανθρωπίνων επιτευγμάτων για εκατομμύρια χρόνια.
Σηκώθηκα από τον υπολογιστή και κατευθύνθηκα στο μπάνιο, γεμάτος τύψεις αλλά και με μια απορία, είναι η κακή αισθητικά όψη τους αυτό που με παρακινούσε να τις σκοτώνω τόσο καιρό;
Από το μυαλό μου πέρασε η σκέψη ότι κάτι έχουμε παρερμηνεύσει στις κατσαρίδες.
Αυτή η εμμονή που δείχνουν να βρίσκονται δίπλα μας, παρόλο που κινδυνεύουν από αυτό, με μπέρδεψε ακόμα περισσότερο.
Τότε, στο ταβάνι αριστερά, πάνω από το νιπτήρα παρατήρησα μια ακόμα. Καθόταν ακίνητη! Την κοίταξα, συνέχισα να πλένω τα χέρια μου και βγήκα από το μπάνιο.
Λίγες ώρες μετά, ήταν ακόμα εκεί στο ίδιο σημείο!
Άρχισα να την παρατηρώ πιο προσεκτικά και σχεδόν ένιωσα φιλικά απέναντί της!
Την επόμενη μέρα το πρωί, σχεδόν χάρηκα που την είδα ακόμα εκεί! Το απόγευμα φεύγοντας την χαιρέτησα!
Ίσως και να ήταν προφητικό γιατί δεν την έχω δει πάλι από τότε…
Άραγε εκείνη αντιλαμβανόταν την παρουσία μου;
Μια άλλη σκέψη πέρασε ξαφνικά από το μυαλό μου!
Μήπως έχω μείνει υπερβολικά μέσα στο σπίτι;
Άνοιξα το κινητό μου και άρχισα να ψάχνω στις επαφές μου…
Πηγές: literature.gr, fractalart.gr,
* Η μεταμόρφωση είναι ένα από τα λίγα ολοκληρωμένα έργα του Κάφκα και μάλιστα κυκλοφόρησε όταν ακόμα ζούσε.
“… Μόλις ο Γκρέγκορ Σάμσα ξύπνησε ένα πρωινό από εφιαλτικό όνειρο, βρέθηκε στο κρεβάτι του μεταμορφωμένος σε μια πελώρια κατσαρίδα…” Κώστα Προκοπίου (Γράμματα, 1982)
“…Όταν ο Γκρέγκορ Σάμσα ξύπνησε ένα πρωινό από κακό όνειρο, βρέθηκε στο κρεβάτι του μεταμορφωμένος σε γιγάντια κατσαρίδα….” Βασίλης Τομανάς (Εκδοτική Θεσσαλονίκης, 1996)
“…Όταν ο Γκρέγκορ Ζάμσα ξυπνούσε ένα πρωί από ανήσυχα όνειρα, βρέθηκε στο κρεβάτι του μεταμορφωμένος σ’ ένα τεράστιο παράσιτο…” Αλέξανδρος Κυπριώτης (Ίνδικτος, 2005)
*****Οι μεταφράσεις των Προκοπίου και Τομανά με βοήθησαν στην σύνδεση και στον παραλληλισμό των δύο διηγημάτων και μόνο γι’ αυτό τον λόγο τις αποδέχτηκα, πιστεύω ότι η μετάφραση του Κυπριώτη το αποδίδει με μεγαλύτερη ακρίβεια.