Οι Χαρτοπαίκτες…του Πωλ Σεζάν

Η ελαφριά βροχή με την οποία ξεκίνησε η μέρα, σύντομα εξελίχθηκε σε καταιγίδα. Ο Πωλ όμως ήταν τόσο απορροφημένος από τον πίνακα που ήθελε να τελειώσει που δεν αποφάσιζε να φύγει!

Το χωράφι το οποίο είχε επιλέξει να στήσει τα σύνεργα του δεν είχε ούτε ένα φυσικό υπόστεγο και έτσι ήταν αναγκασμένος να υπομένει την καταιγίδα που δεν έλεγε να κοπάσει με τίποτε… Δυο ώρες αργότερα μουσκεμένος ως το κόκκαλο και εξαντλημένος αποφασίζει τελικά να γυρίσει σπίτι του.

Στο δρόμο δεν θα αντέξει και θα λιποθυμήσει. Λίγο αργότερα θα περάσει ένας συγχωριανός του που θα τον μεταφέρει σπίτι του. Τρεις μέρες αργότερα, στις 22 Οκτωβρίου του 1906, σε ηλικία 67 ετών, θα πεθάνει από πνευμονία.

Οι Χαρτοπαίκτες είναι μια σειρά ελαιογραφιών που αποτελούνται από 5 παραλλαγές που δημιουργήθηκαν από τον Σεζάν στις αρχές του 1890.

Στην πρώτη παραλλαγή που δημιουργήθηκε μεταξύ 1890 και 1892 απεικονίζονται 5 πρόσωπα. Οι τρεις παίζουν χαρτιά, ένας τέταρτος τους παρακολουθεί όρθιος, ενώ υπάρχει και καθιστή μια νεαρή γυναίκα, που αν κρίνουμε από τα κοινά χαρακτηριστικά πρέπει να έχει μάλλον συγγένεια με τον χαρτοπαίκτη που παρακολουθεί!

Στον δεύτερο πίνακα που ακολούθησε και πρέπει να δημιουργήθηκε μεταξύ 1891 και 1892 απεικονίζονται πια 4 πρόσωπα, αφού το κορίτσι έχει εξαφανιστεί από το τοπίο! Μια δεύτερη σημαντική διαφορά είναι ότι σε αυτόν τον πίνακα όλοι φοράνε καπέλα, ενώ στον πρώτο αυτός που καθόταν μαζί με το κορίτσι δεν φορούσε καπέλο.

Στον τρίτο πίνακα που ακολούθησε και πρέπει να δημιουργήθηκε μεταξύ 1894 και 1895 απεικονίζονται πια μόνο 2 πρόσωπα, στα χέρια τους κρατάνε λίγα τραπουλόχαρτα ενώ υπάρχει και ένα μπουκάλι κρασί πάνω στο τραπέζι.

Στον τέταρτο πίνακα που πρέπει να δημιουργήθηκε το 1895 τα 2 πρόσωπα κρατάνε στα χέρια τους περισσότερα τραπουλόχαρτα ενώ το μπουκάλι με το κρασί έχει σχεδόν εξαφανιστεί, αφού ο ζωγράφος σε αυτό το έργο επιλέγει να σχεδιάσει με τέτοιο τρόπο ώστε να γίνεται σχεδόν ένα με την ξύλινη πόρτα που στέκει πίσω του!

Στον πέμπτο και τελευταίο πίνακα της σειράς, έχουμε μια πιο κοντινή απεικόνιση των δύο παικτών, που ο καθένας κρατάει αρκετά τραπουλόχαρτα ενώ το μπουκάλι με το κρασί κάνει και πάλι την εμφάνισή του πιο καθαρά! Ο τελευταίος αυτός πίνακας της σειράς έγινε το 2011 ο πιο ακριβοπληρωμένος πίνακας του κόσμου, όταν τον αγόρασε στην τιμή ρεκόρ των 250 εκατομμυρίων δολαρίων το εμιράτο του Κατάρ.

***Η δημοπρασία (διήγημα βασισμένο σε πραγματικά γεγονότα)

Παρασκευή, 14 Ιανουαρίου, 2011, Αθήνα, Ελλάδα

Όταν ένας τόσο γνωστός πίνακας βγαίνει σε δημοπρασία, το μόνο που δεν ενδιαφέρει κανέναν πια είναι η καλλιτεχνική του αξία, σκεφτόταν ενώ άναβε το τρίτο τσιγάρο περιμένοντας το ραντεβού του που είχε καθυστερήσει ήδη 10 λεπτά.

Όσο ζούσε ο πατέρας του, ο πίνακας είχε φτάσει πολλές φορές στο τελικό στάδιο των διαπραγματεύσεων αλλά πάντα τελευταία στιγμή αποφάσιζε να τον κρατήσει.

– Εγώ θα γράψω ιστορία σήμερα, σκεφτόταν ενώ άναβε άλλο ένα τσιγάρο. Σήμερα θα πετύχω να πάρω την υψηλότερη τιμή που έπιασε ποτέ πίνακας, έλεγε στον εαυτό του και η αδρεναλίνη του είχε φτάσει στα ύψη!

Μια δημοπρασία τέτοιου επιπέδου, περισσότερο από το καλλιτεχνικό, περισσότερο ακόμα και από το χρηματικό μέρος θα χαρακτήριζε μια για πάντα την διαπραγματευτική του ικανότητα και θα τον έβγαζε οριστικά από την σκιά του πατέρα του.

Επιτέλους έφτασε και ο εκπρόσωπος της βασιλικής οικογένειας.

– Θα είμαι σύντομος κύριε. Έχω εξουσιοδοτηθεί να φύγω από εδώ με την υπογραφή σας, τώρα πια εξαρτάται μόνο από εσάς.

– Γνωρίζετε τις προσφορές των Larry Gagosian και William Acquavella;

– Ναι είδα το mail που μου προωθήσατε. Λοιπόν 250 εκατομμύρια υπογράφουμε και ο πίνακας περνά στην ιστορία σαν ο πιο ακριβοπληρωμένος στην ιστορία της τέχνης

– Γεγονός από το οποίο φυσικά έχετε να κερδίσετε πολλά!

– Η κατάσταση που έχει διαμορφωθεί είναι win & win situation όπως λένε και οι φίλοι μας οι Αμερικάνοι, είπε σε άψογα αγγλικά ο εκπρόσωπός και έβγαλε από έναν χαρτοφύλακα μια στοίβα χαρτιά.

Πήρε το στυλό στα χέρια του και λίγο πριν υπογράψει έκανε μια τελευταία σκέψη. Μια σκέψη που άνηκε στον πατέρα του, που είχε πεθάνει πριν λίγους μήνες και που ήταν σίγουρος ότι δεν θα υπέγραφε τελικά! Εκείνος για άλλη μια φορά θα το είχε αναβάλλει.

– Οι συναισθηματισμοί είναι μια πολυτέλεια που δεν έχω, είπε περισσότερο συμπληρώνοντας την σκέψη του και λιγότερο απευθυνόμενος στον εκπρόσωπο.

– Έτσι είναι κύριε. Για 250 εκατομμύρια δολάρια κανείς δεν θα είχε!

– Θες να σου πω μια αλήθεια; Ποτέ δεν κατάλαβα γιατί άρεσε τόσο στον πατέρα μου αυτός ο πίνακας, είπε και υπόγραψε.

Ο εκπρόσωπος μάζεψε γρήγορα τα χαρτιά σηκώθηκε όρθιος και ετοιμάστηκε να αποχωρήσει.

Όταν έφτασε στην πόρτα γύρισε στον κληρονόμο και αντί για τον τυπικό χαιρετισμό του είπε:

– Όλα τα πράγματα έχουν μόνο την αξία που τους δίνουμε. Για τον πατέρα σας ο πίνακας μπορεί να ήταν συνδεδεμένος με μια πολύτιμη ανάμνηση που δεν ήθελε να την αποχωριστεί. Για σας είναι ένας τρόπος να γράψετε ιστορία και να αποδείξετε την ικανότητα σας. Ο πατέρας σας έφυγε μαζί και η εποχή από την οποία ερχόταν. Καλή σας μέρα, είπε κλείνοντας την πόρτα πίσω του.

Ο κληρονόμος όταν έμεινε μόνος του κατευθύνθηκε για τελευταία φορά στο δωμάτιο που ακόμα φιλοξενούσε τον πίνακα, μπήκε μέσα κάθισε σε μια πολυθρόνα που υπήρχε απέναντι από τον πίνακα και για πρώτη φορά έκλαψε για τον πατέρα του.