Ο υπέροχος Σκοτ Φιτζέραλντ

“…Θα σου πω κάτι για τους πολύ πλούσιους. Είναι διαφορετικοί από μένα και σένα….”
– Στον έρωτα υπάρχουν ταξικές διαφορές;
– Γίνεται να αλλάξει το παρελθόν;
O Φράνσις Σκοτ Φιτζέραλντ ήταν Αμερικανός συγγραφέας που γεννήθηκε στις 24 Σεπτεμβρίου 1896.
Κατάφερε να ολοκληρώσει μόλις τέσσερα μυθιστορήματα, αλλά έγραψε και μεγάλο αριθμό διηγημάτων.
Το 1918 σε ηλικία 22 χρόνων, ο Φιτζέραλντ συναντά την Ζέλντα Σάιρ, που έμελλε να είναι ο έρωτας της ζωής του.
Η Ζέλντα όμως έχει αμφιβολίες ότι ο Φιτζέραλντ θα είναι ικανός να την συντηρήσει οικονομικά και θα διαλύσει τον αρραβώνα τους.
Ο Φιτζέραλντ θα επιστρέψει στο πατρικό του και εκεί ένα χρόνο μετά, το 1919, θα ολοκληρώσει το πρώτο του μυθιστόρημα.
Το βιβλίο “Δώθε από τον παράδεισο” (This Side of Paradise), γίνεται μεγάλη εμπορική επιτυχία και κατατάσσει τον Φιτζέραλντ, ανάμεσα στους πιο δημοφιλείς συγγραφείς της εποχής του.
Δεν θα αργήσει και η επανασύνδεσή του με την Ζέλντα, την οποία και τελικά θα παντρευτεί.
5 χρόνια μετά το 1925 ο Φιτζέραλντ γράφει τον Υπέροχο Γκάτσμπυ, ένα μυθιστόρημα που ως και σήμερα θεωρείται από τα κορυφαία της Αμερικανικής κουλτούρας.
***Ο Υπέροχος Γκάτσμπυ
“…Αλλ’ αγαπιόμασταν κι οι δυο όλο αυτό το διάστημα, παλιόφιλε, κι εσύ δεν το ‘ξερες…”
“…Πες του απλώς την αλήθεια – ότι ποτέ δεν τον αγάπησες- κι όλα τελειώνουν για πάντα…”
“…Ποτέ δεν τον αγάπησα είπε με φανερό δισταγμό…”
“…Ω πολλά ζητάς! Φώναξε στον Γκάτσμπυ. Σ’ αγαπώ τώρα – δε φτάνει αυτό; Για τα παλιά δεν μπορώ να κάνω τίποτα…”
Μερικές σελίδες πιο πριν….
“…Θα φτιάξω τα πάντα ακριβώς όπως ήταν…”
Και μερικές γραμμές ακόμα πιο πίσω…
“…Εγώ δεν θα της ζητούσα πάρα πολλά τόλμησα να πω. Δεν μπορείς να φέρεις πίσω το παρελθόν.
Να φέρεις πίσω το παρελθόν; φώναξε εκείνος δύσπιστα, μπορείς και παραμπορείς, μάλιστα!…”
Το βιβλίο έχει μεταφερθεί συνολικά 5 φορές στην μεγάλη οθόνη.
Η πρώτη ταινία μάλιστα γυρίστηκε μόλις το 1926 και ήταν βουβή.
Η δεύτερη το 1949 λίγο μετά τον δεύτερο παγκόσμιο και ενώ το βιβλίο είχε ήδη αρχίσει να αναγνωρίζεται.
Η τρίτη ταινία το 1974, σε σενάριο του Φράνσις Κόπολα και με πρωταγωνιστές τους Ρόμπερτ Ρέντφορντ και Μία Φάροου.
Η τέταρτη το 2000 με την Μίρα Σορβίνο στο ρόλο της Νταίζης.
Η τελευταία απόπειρα έγινε το 2013 σε σκηνοθεσία του Μπαζ Λούρμαν και στο ρόλο του Γκάτσμπυ τον Λεονάρντο Ντι Κάπριο.
Ο υπέροχος Γκάτσμπυ είναι ένα μυθιστόρημα που αφηγείται τον έρωτα του μυστηριώδη και πάμπλουτου Τζέι Γκάτσμπυ, για την παντρεμένη Νταίζυ Μπουχάναν.
Η Νταίζυ είναι παντρεμένη με τον Τομ Μπουχάναν και οι δυο τους ανήκουν στην καλή κοινωνία της Νέας Υόρκης.
Ο Τομ Μπουχάναν, αμέσως μετά το γάμο τους, φρόντισε να αποκτήσει και πλήθος από ερωμένες, όπως άλλωστε συνηθιζόταν από τους άντρες τότε.
Μία από αυτές, η Μυρτλ, μια κοπέλα με λαϊκή καταγωγή είναι τρελά ερωτευμένη μαζί του και έτοιμη να θυσιάσει τα πάντα για να τον ακολουθήσει.
Ο Τομ βέβαια δεν έχει κάποιο τέτοιο σενάριο στο μυαλό του..
Η Νταίζυ, η γυναίκα του Τομ, πριν γνωρίσει τον άντρα της, είχε μια ερωτική σχέση με έναν φτωχό αξιωματικό, τον Τζέι Γκάτσμπυ.
Εκείνος πριν φύγει για το μέτωπο της ζήτησε να τον περιμένει, η Νταίζυ αν και αρχικά του το υποσχέθηκε, δεν κράτησε τον λόγο της και παντρεύτηκε μερικά χρόνια μετά τον Τομ, που της χάρισε ένα περιδέραιο αξίας 350.000 δολαρίων.
Ο Τζέι Γκάτσμπυ, πληγωμένος από την απόρριψη της Νταίζης θα κάνει τα πάντα ώστε να την κερδίσει πίσω. Θα κερδίσει μια αμύθητη περιουσία, θα ντύνεται με την τελευταία λέξη της μόδας, θα αγοράσει ένα πανέμορφο σπίτι και εκεί θα διοργανώνει κάθε εβδομάδα το καλύτερο party της πόλης.
Η Νταίζη κουρασμένη από τις απιστίες του άντρα της αλλά και γοητευμένη από τον έρωτα του Γκάτσμπυ θα ενδώσει τελικά σε αυτόν.
Για τον Γκάτσμπυ όμως αυτό δεν είναι αρκετό! Θέλει όπως κάθε ερωτευμένος να σβήσει ολοκληρωτικά το παρελθόν της, να το εκμηδενίσει.
Ο Γκάτσμπυ ζητά λοιπόν από την Νταίζη, μπροστά στον Τομ, να παραδεχτεί ότι δεν αγάπησε ποτέ τον άντρα της και πως εκείνος υπήρξε πάντα το αντικείμενο του έρωτά της!
Εκείνη στην αρχή απρόθυμα θα ισχυριστεί ότι δεν τον αγάπησε ποτέ! Όταν όμως ο άντρας της θα την πιέσει υπενθυμίζοντάς της συγκεκριμένα γεγονότα από το παρελθόν εκείνη τελικά θα ξεσπάσει:
“…Ω πολλά ζητάς! Φώναξε στον Γκάτσμπυ. Σ’ αγαπώ τώρα – δε φτάνει αυτό; Για τα παλιά δεν μπορώ να κάνω τίποτα…”
Θα ακολουθήσουν μια σειρά από απρόοπτα και ανατροπές και στο τέλος τόσο ο Γκάτσμπυ, όσο και η Μυρτλ που ερωτεύτηκαν απόλυτα και χωρίς όριο, θα βρεθούν νεκροί.
Η Νταίζη θα γυρίσει τελικά στον άντρα της και μαζί θα φύγουν για ταξίδι στην Ευρώπη!
Φαίνεται ότι ο Φιτζέραλντ, σε αυτό το μυθιστόρημα κάνει έναν ταξικό διαχωρισμό στον έρωτα.
Η φτωχή Μυρτλ, που δεν έχει να χάσει κάτι, ερωτεύεται απόλυτα, σε αντίθεση με την Νταίζη που ερωτεύεται μόνο την εικόνα της και κάθε φορά που υπάρχει κάποιο ρίσκο αρνείται αυτόν τον έρωτα.
Είναι σαν οι άνθρωποι που έχουν γεννηθεί μέσα στα πλούτη και σε περίοπτη κοινωνική θέση, να μην μπορούν να διανοηθούν την ζωή τους χωρίς αυτά τα κεκτημένα και έτσι ακόμα και στον έρωτα ενδίδουν μέχρι εκεί που αυτά τα κεκτημένα είναι εξασφαλισμένα.
Ο Γκάτσμπυ πάλι αν και πλούσιος είναι διατεθειμένος να θυσιάσει τα πάντα για χάρη του έρωτα.
Όμως ο Γκάτσμπυ δεν ήταν πλούσιος, αλλά έγινε. Έχει ζήσει χωρίς πολλά χρήματα και σημαντική κοινωνική θέση και για τον έρωτα είναι διατεθειμένος να τα χάσει πάλι όλα!
Τίποτε δεν είναι πιο σημαντικό για αυτόν, από τον έρωτα που αισθάνεται για την Νταίζη.
Ένας έρωτας που θα τον οδηγήσει τελικά στον θάνατο.
Η πρώτη έκδοση του υπέροχου Γκάτσμπυ πήρε αρνητικές κριτικές και ήταν μια εμπορική αποτυχία.
Η εφημερίδα New York Evening World, μάλιστα έγραψε πως ο Γκάτσμπυ κατέρριψε την ιδέα πως ο Φιτζέραλντ ήταν ένας από τους σπουδαιότερους συγγραφείς της γενιάς του.
Ως το 1934, ο Φιτζέραλντ θα έχει τελειώσει και το 4ο μυθιστόρημά, το οποίο θα είναι και το τελευταίο που θα γράψει.
Η γυναίκα του Ζέλντα εκδηλώνει σχιζοφρένεια και ο ίδιος θα παλέψει με τον αλκοολισμό.
Η εμπορική αποτυχία του τελευταίου βιβλίου του, θα αναγκάσει τον Φιτζέραλντ να στραφεί στην συγγραφή σεναρίων για το Χόλιγουντ.
Το 1940 υπέστη δύο καρδιακές προσβολές. Η τελευταία, στις 21 Δεκεμβρίου προκάλεσε και το θάνατό του σε ηλικία 44 ετών.
Ο Φιτζέραλντ όσο ζούσε είχε κερδίσει μόλις $4.000 από τον Γκάτσμπυ.
Η κριτική των New York Times για τον Φιτζέραλντ όταν πέθανε, ανέφερε πως το μυθιστόρημα αυτό ήταν το σημάδι πως ο συγγραφέας δεν κατάφερε ποτέ να δείξει πλήρως τις δυνατότητές του!
“…Εγώ δεν θα της ζητούσα πάρα πολλά τόλμησα να πω. Δεν μπορείς να φέρεις πίσω το παρελθόν.
Να φέρεις πίσω το παρελθόν; φώναξε εκείνος δύσπιστα, μπορείς και παραμπορείς, μάλιστα!…”
Μπορεί τελικά ο Γκάτσμπυ σαν μυθιστορηματικό πρόσωπο, να μην καταφέρνει να αλλάξει το παρελθόν, αλλά ο Φιτζέραλντ θα τα καταφέρει για το βιβλίο του.
Μέσα σε λίγα χρόνια ο υπέροχος Γκάτσμπυ, από το πιο αποτυχημένο βιβλίο του συγγραφέα, θα μεταμορφωθεί σε ένα από τα σημαντικότερα αμερικανικά μυθιστορήματα!
“…μπορείς και παραμπορείς, μάλιστα!…”
——————————————————————
The Great Gatsby (1926)
The Great Gatsby (1949)
The Great Gatsby (1974)
The Great Gatsby (2000)
The Great Gatsby (2013)
——————————————————————-
Bonus track:
The Great Gatsby – Young and Beautiful (Music Video)
——————————————————————-