Ένας “χρήσιμος βαθύς ύπνος” για τον Λούσιαν Φρόιντ

“…Τι αναζητώ σε έναν πίνακα; Να με εντυπωσιάσει, να με ενοχλήσει, να με αποπλανήσει, να με πείσει…” – Λούσιαν Φρόιντ
Βρισκόμαστε στις αρχές της δεκαετίας του ‘90, όταν ο εκκεντρικός σχεδιαστής μόδας Λι Μπόουερι θα γνωρίσει στον ζωγράφο Λούσιαν Φρόιντ την συγγραφέα Σου Τίλι.
Η Σου ήταν μια πληθωρική, υπέρβαρη γυναίκα, που τότε ζύγιζε κάτι λιγότερο από 130 κιλά και ήταν γνωστή με το ψευδώνυμο “Μεγάλη Σου”.
Ο Φρόιντ θα θελήσει να την χρησιμοποιήσει για μοντέλο του και εκείνη θα δεχτεί!
Για περίπου 4 χρόνια η Σου θα πηγαίνει σχεδόν καθημερινά στο ατελιέ του και έτσι θα γεννηθούν αρκετοί πίνακες με κύριο θεματικό άξονα την “Μεγάλη Σου” να ποζάρει γυμνή σε διάφορες παραλλαγές!
***Χρήσιμος βαθύς ύπνος (Benefits Supervisor Sleeping)
Μία από αυτές τις παραλλαγές είναι και ο πίνακας “Benefits Supervisor Sleeping”, χάρη στον οποίο ο Λούσιαν Φρόιντ κατέκτησε τον τίτλο του “…ακριβότερου εν ζωή ζωγράφου στον κόσμο…”.
Η ιστορία έγραψε ότι ο συγκεκριμένος πίνακας δημοπρατήθηκε έναντι 33,6 εκατ. ευρώ από τον οίκο Christie’s στη Νέα Υόρκη τον Μάιο του 2008 και αποκτήθηκε από τον Ρώσο πολυεκατομμυριούχο Ρομάν Αμπράμοβιτς.
Η Σου Τίλι, για να ολοκληρωθεί ο συγκεκριμένος πίνακας, πήγαινε επί 9 μήνες κάθε πρωί στις 7 στο ατελιέ του ζωγράφου στο Λονδίνο, ώστε να προλαβαίνουν το πρωινό φως που χρειαζόταν ο Φρόιντ.
Εκεί η Σου απλά καθόταν αναπαυτικά στον καναπέ που είχε αγοράσει ειδικά για εκείνη ο Φρόιντ και φεύγοντας το βράδυ είχε κερδίσει και 39 λίρες που είχαν συμφωνήσει ως ημερήσια αμοιβή.
Στον πίνακα αυτόν, που είναι από λάδι σε καμβά, απεικονίζεται μια υπέρβαρη γυναίκα να έχει αποκοιμηθεί γυμνή πάνω σε έναν καναπέ. Με το ένα της χέρι πιάνει το στήθος της, ενώ το άλλο φαίνεται να ισορροπεί στην κορυφή του καναπέ.
O σάρκινος όγκος της γυναίκας είναι τόσο τεράστιος, που αρχικά μπορεί να προκαλέσει φρίκη. Όμως, ο Φρόιντ, δεν επικεντρώνεται εκεί, δουλεύοντας κάθε λεπτομέρεια επί μήνες μετέτρεψε την αποκρουστική αρχικά παρουσία του μοντέλου σε κάτι τρυφερό και γνώριμο.
Τα χρώματα είναι έντονα και παραπέμπουν σε επιρροές από εξπρεσιονιστές ζωγράφους. Στο πρόσωπο της γυναίκας, κυρίως, φαίνεται και η επιρροή από τον Φράνσις Μπέικον.
Η Σου, όταν ρωτήθηκε για την επιλογή της ως μοντέλο από τον Φρόιντ, αλλά και για τον συγκεκριμένο πίνακα, έδωσε την παρακάτω απάντηση:
“…Δεν είμαι η ιδανική γυναίκα, το ξέρω ότι δεν είμαι. Αλλά ποιά είναι; Εξάλλου ούτε τις αδύνατες γυναίκες τις εμφανίζει πιο όμορφες! Φροντίζει να προβάλλει πάντα την παραμικρή λεπτομέρεια…”
*** Βιογραφία του Λούσιαν Φρόιντ, αλλά και αστικοί μύθοι
Ο Λούσιαν Φρόιντ γεννήθηκε στο Βερολίνο το 1922 και υπήρξε εγγονός του πατέρα της ψυχανάλυσης Σίγκμουντ Φρόυντ!
Σε ηλικία 11 ετών, το 1933, η οικογένεια για να ξεφύγει από τους ναζιστές μετακόμισε στο Λονδίνο.
Ως σπουδαστής λέγεται ότι στα 17 του με ένα τσιγάρο έκαψε κατά λάθος ολοσχερώς το σχολείο του.
Οι αστικοί μύθοι γύρω από τη ζωή του είναι πάρα πολλοί! Ο ίδιος απέφευγε συστηματικά την προβολή και τη δημοσιότητα.
Παντρεύτηκε και χώρισε 2 φορές. Λέγεται ότι απέκτησε 13 νόμιμα παιδιά, εκ των οποίων τουλάχιστον τρία έχουν γεννηθεί την ίδια χρονιά. Εδώ ο αστικός μύθος κάνει λόγο για τουλάχιστον άλλα 40 παιδιά, που όμως δεν έχει αναγνωρίσει ο ίδιος…
Υπήρξε παθιασμένος τζογαδόρος, με έφεση κυρίως στον ιππόδρομο και στα στοιχήματα με σκυλιά. Λέγεται ότι το 1983 δέχθηκε απειλές για τη ζωή του, καθώς χρωστούσε σε παράνομα γραφεία στοιχημάτων πάνω από 22.000 ευρώ και πως για να ξεχρεώσει αναγκάστηκε να δεχτεί παραγγελίες από πελάτες.
Τα μοντέλα του Φρόιντ ήταν συνήθως πρόσωπα του οικογενειακού του περιβάλλοντος, οι δύο γυναίκες που παντρεύτηκε, οι ερωμένες του, αλλά και πολλά παιδιά του έχουν ποζάρει για εκείνον!
“…Δουλεύω με τους ανθρώπους που με ενδιαφέρουν και νοιάζομαι για τους χώρους που έχω ζήσει και γνωρίζω. Χρησιμοποιώ τους ανθρώπους για να εφευρίσκω τις εικόνες μου και μπορώ να δουλέψω πιο ελεύθερα όταν υπάρχουν, όταν είναι εκεί…”
Το διάσημο μοντέλο Τζέρι Χολ έχει ποζάρει για τον ζωγράφο, λίγο προτού φέρει στη ζωή τον γιο του Μικ Τζάγκερ, Γκάμπριελ. Ο πίνακας, που φέρει τον τίτλο “Eight Months Gone”, δημοπρατήθηκε αργότερα για 600.000 λίρες!
Η Κέιτ Μος, γοητευμένη από τη ζωγραφική του Φρόιντ, φέρεται να το επιδίωξε η ίδια να αποτελέσει μοντέλο του ζωγράφου. Ο πίνακας με τίτλο “Kate Moss” πουλήθηκε τελικά 3.5 εκατομμύρια λίρες σε δημοπρασία του οίκου Christie’s.
Και για τα δύο μοντέλα έχει γραφεί ότι κατέληξαν να έχουν ερωτική σχέση με τον ζωγράφο. Φήμες όμως τέτοιες κυκλοφορούσαν και για πολλές άλλες διάσημες της εποχής.
Το πιο διάσημο μοντέλο του όμως αναμφισβήτητα υπήρξε η βασίλισσα της Αγγλίας Ελισάβετ, που το πορτρέτο της είναι από τα πλέον αμφιλεγόμενα στην ιστορία της τέχνης! Οι επικριτές του το χαρακτήρισαν σκουπίδι που προβάλλει τη βασίλισσα ως τραβεστί, ενώ οι υποστηρικτές του ένα από τα κορυφαία σύγχρονα έργα τέχνης!
Ο ίδιος για τον τρόπο που ζωγράφιζε είχε δηλώσει:
“…Ο ζωγράφος πρέπει να σκέφτεται ότι όλα όσα βλέπει είναι εκεί αποκλειστικά για δική του χρήση και ευχαρίστηση…”
Πέρασε τα τελευταία χρόνια της ζωής του απομονωμένος στο ατελιέ του, δημιουργώντας ασταμάτητα πίνακες. Το γεγονός αυτό είχε σαν αποτέλεσμα να του αποδώσουν το χαρακτηρισμό “ο ερημίτης του Χόλαντ Παρκ”.
Πέθανε στο Λονδίνο στις 20 Ιουλίου 2011, αφήνοντας μια τεράστια περιουσία και πάρα πολλούς υποψήφιους κληρονόμους.
Πηγές: kathimerini.gr, artic.gr, theguardian.com